The Dark Underbelly of the Digital Age: Global Financial Fraud Escalates
Deepfakes, AI-generated voice scams and the rapid rise of super apps are transforming cyberspace into fertile ground for criminal activity. Consumers, meanwhile, are increasingly exposed, as financial fraud evolves into a pervasive and costly global threat. Once considered a regional issue, online fraud has metastasized into what experts call a “hidden pandemic,” inflicting hundreds of billions of dollars in losses annually with no indication of slowing.
According to cybersecurity firm Kaspersky, Southeast Asia remains a focal point, recording an average fraud rate of 43.06%. The Philippines tops the list at 64.03%, followed by Thailand at 56.35%. Vietnam, by contrast, has emerged as a relative outlier at 26.36%, aided by heightened awareness and cybersecurity initiatives.
Viewed globally, the challenge is both complex and systemic.
Criminal Networks Gain Sophistication
The FBI’s Internet Crime Complaint Center (IC3) reported U.S. losses from online scams exceeded $12.5 billion in 2023. Interpol estimates cross-border financial fraud now represents nearly 30% of global cybercrime losses.
Tactics vary by region. Africa has seen a surge in “advance-fee” schemes and SIM swap fraud targeting mobile users, while Europe faces mounting cases of “CEO fraud” and Business Email Compromise—schemes in which cybercriminals impersonate senior executives to authorize fraudulent wire transfers.
Technology amplifies these risks. Artificial intelligence tools such as deepfakes and voice-cloning software have enabled fraudsters to replicate voices and craft convincing counterfeit communications. A recent U.K. case illustrates the vulnerability: attackers mimicked a CEO’s voice to request an urgent transfer, costing the company $25 million.
Super Apps: Innovation Meets Risk
The proliferation of “super apps”—integrated platforms that consolidate services such as banking, payments, insurance, and e-commerce—is expanding beyond Asia. WeChat, PayPal and Revolut exemplify the trend. But the very convenience these platforms offer users has made them attractive targets for criminal exploitation.
The primary concern is concentration risk. A single compromised link can expose a user’s entire financial footprint, while integration with multiple third-party services magnifies systemic vulnerabilities. The 2023 data breach of an Indonesian super app, which affected 20 million users, underscores the scale of potential exposure. Fraudsters have also adopted more subtle tactics, such as sending spoofed notifications resembling official app alerts, to evade detection.
Financial Institutions and Retail Platforms in the Crosshairs
Banks, e-wallet providers and e-commerce operators remain the most frequently targeted entities. In Vietnam, payment-related fraud accounts for more than 44% of reported incidents, including counterfeit websites masquerading as Visa, Mastercard, PayPal and local gateways. E-commerce fraud spikes during major promotional events, often leveraging fraudulent storefronts and deceptive discounts to deploy malware and harvest payment data.
Impersonation attacks remain endemic. In Vietnam, fake Vietcombank websites accounted for approximately 6.46% of incidents. Globally, fraudulent emails and SMS messages urging account verification or alerting users to fabricated “security issues” continue to ensnare consumers across markets.
A Multi-Layered Response: Global and Individual Imperatives
Addressing this escalating threat requires a coordinated, multi-tiered approach. International organizations such as Interpol, Europol and the SWIFT banking network must expand intelligence sharing and establish harmonized legal frameworks to counter transnational crime. Wider adoption of global security standards—including PCI DSS—and enforcement of multi-factor authentication should remain priorities.
Financial institutions, particularly those operating super apps, must embed security into their development lifecycles and maintain adaptive cybersecurity strategies. Investment in advanced tools such as Endpoint Detection and Response (EDR) and real-time threat analytics is critical. Parallel efforts should include sustained customer education, transparent reporting mechanisms and proactive fraud alerts.
Consumers remain the first line of defense. Recommended measures include avoiding unsolicited links or attachments, even when they appear urgent or financially advantageous; accessing services only via official channels; enabling two-factor authentication on all critical accounts; and deploying reputable security software.
Financial fraud is no longer a peripheral risk. It is a sophisticated, borderless threat, leveraging advanced technologies and global connectivity to exploit systemic weaknesses. No jurisdiction is immune. Mitigation will depend on a layered defense strategy—uniting regulators, enterprises and individuals—to preserve trust and security in an increasingly digital economy.
Lừa Đảo Tài Chính Toàn Cầu: Mặt Trái Tối Tăm Của Kỷ Nguyên Số
Deepfake, giả giọng AI, siêu ứng dụng… đang biến không gian mạng thành “mỏ vàng” cho tội phạm, trong khi người dùng trở thành con mồi dễ tổn thương hơn bao giờ hết.
Lừa đảo tài chính không còn là vấn đề riêng lẻ của bất kỳ quốc gia hay khu vực nào. Nó đã trở thành một “đại dịch ngầm” trên phạm vi toàn cầu, gây thiệt hại hàng trăm tỷ đô la Mỹ mỗi năm và chưa có dấu hiệu dừng lại.
Theo báo cáo của Kaspersky, Đông Nam Á đang là một trong những điểm nóng với tỷ lệ lừa đảo trung bình lên tới 43,06%. Philippines dẫn đầu với con số đáng báo động 64,03%, tiếp đến là Thái Lan 56,35%. Việt Nam được xem là “điểm sáng” khi tỷ lệ chỉ ở mức 26,36%, nhờ những nỗ lực nâng cao nhận thức về an ninh mạng.
Tuy nhiên, nếu nhìn vào bức tranh toàn cầu, tình hình phức tạp và nghiêm trọng hơn rất nhiều
Tội phạm mạng ngày càng tinh vi
Theo Báo cáo Tội phạm Mạng 2024 của Trung tâm IC3 thuộc FBI, riêng tại Mỹ, thiệt hại từ các vụ lừa đảo trực tuyến trong năm 2023 đã vượt 12,5 tỷ USD. The Interpol, các vụ lừa đảo tài chính xuyên biên giới hiện chiếm khoảng 30% tổng thiệt hại do tội phạm mạng gây ra toàn cầu.
Ở châu Phi, các vụ lừa đảo kiểu “tiền từ trên trời rơi xuống” (Advance-Fee Fraud) và lừa đảo qua SIM đang bùng nổ, đặc biệt nhắm vào người dùng điện thoại di động. Trong khi đó, châu Âu đối mặt với sự gia tăng của các chiêu trò “CEO Fraud” hay “Business Email Compromise” – mạo danh lãnh đạo doanh nghiệp để chiếm đoạt tiền.
Điểm đáng lo ngại là công nghệ đang trở thành “trợ thủ đắc lực” cho tội phạm. Các công cụ AI như deepfake, giả giọng nói bị lợi dụng để tạo email, website lừa đảo gần như hoàn hảo. Vụ lừa đảo 25 triệu USD tại Anh năm 2024 là một ví dụ điển hình. Kẻ gian đã sử dụng AI giả giọng một CEO yêu cầu chuyển tiền gấp, khiến doanh nghiệp của CEO này sập bẫy.
Miếng mồi béo bở của tội phạm mạng
Ông Yeo Siang Tiong, Giám đốc Kaspersky khu vực Đông Nam Á, cảnh báo xu hướng “siêu ứng dụng” (super app) [tích hợp nhiều dịch vụ như ngân hàng, thanh toán, bảo hiểm, đầu tư, mua sắm] đang lan rộng từ châu Á ra thế giới. Các nền tảng như WeChat, PayPal hay Revolut ngày càng phổ biến, nhưng cũng trở thành mục tiêu hấp dẫn của tội phạm.
Nguy cơ lớn nhất là tính tập trung. Chỉ một liên kết giả mạo cũng đủ xâm nhập toàn bộ dữ liệu tài chính và ví tiền số của người dùng. Việc tích hợp dịch vụ từ nhiều bên thứ ba khiến lỗ hổng bảo mật tăng lên. Vụ rò rỉ dữ liệu lớn từ một siêu ứng dụng ở Indonesia năm 2023, ảnh hưởng tới 20 triệu người dùng, là ví dụ rõ ràng cho rủi ro này. Thêm vào đó, tội phạm thường giả mạo thông báo từ chính siêu ứng dụng, khiến người dùng khó phân biệt thật giả.
Ngân hàng, thanh toán và thương mại điện tử: Mục tiêu hàng đầu
Các cuộc tấn công vào ngân hàng, ví điện tử và nền tảng thương mại điện tử chiếm tỷ lệ lớn trong các vụ lừa đảo tài chính.
Tại Việt Nam, lừa đảo thanh toán chiếm hơn 44% tổng số vụ, với nhiều trang web giả mạo Visa, Mastercard, PayPal hoặc các cổng thanh toán nội địa. Tấn công vào thương mại điện tử cũng bùng nổ, đặc biệt trong các dịp mua sắm lớn, thông qua cửa hàng giả, chương trình khuyến mãi “sốc” có cài mã độc để đánh cắp thông tin thẻ.
Một hình thức phổ biến khác là giả mạo ngân hàng. Ví dụ, các website giả thương hiệu Vietcombank chiếm khoảng 6,46% trong các vụ ở Việt Nam. Trên toàn cầu, email hoặc tin nhắn SMS giả danh ngân hàng yêu cầu “xác minh tài khoản” hoặc “xử lý sự cố bảo mật” vẫn là chiêu trò khiến nhiều người mất cảnh giác.
Phòng thủ đa tầng: Từ chính sách quốc tế đến ý thức cá nhân
Để chống lại “đại dịch ngầm” này, cần sự phối hợp ở nhiều cấp độ. Ở tầm quốc tế, các tổ chức như Interpol, Europol và mạng lưới swift của các ngân hàng phải tăng cường chia sẻ thông tin về mối đe dọa, thiết lập khung pháp lý chung để xử lý tội phạm xuyên biên giới. Bên cạnh đó, việc áp dụng các tiêu chuẩn bảo mật toàn cầu như PCI DSS và xác thực với nhiều yếu tố (MFA) cần được đẩy mạnh.
Các doanh nghiệp và tổ chức tài chính cần thực hiện “bảo mật theo thiết kế”, tích hợp yếu tố an toàn ngay từ giai đoạn phát triển sản phẩm, đặc biệt là với siêu ứng dụng. Họ cần duy trì chiến lược an ninh mạng linh hoạt, thường xuyên đầu tư vào công nghệ mới như hệ thống phát hiện và phản ứng (EDR) hay nền tảng phân tích mối đe dọa. Ngoài ra, việc chủ động cảnh báo, hướng dẫn nhận diện và báo cáo lừa đảo cho khách hàng cũng là bước đi quan trọng.
Ở cấp độ cá nhân, người dùng chính là tuyến phòng thủ đầu tiên. Nguyên tắc cơ bản là không nhấp vào liên kết hoặc tải tệp đính kèm từ email hay tin nhắn lạ, đặc biệt nếu nội dung mang tính khẩn cấp hoặc đề nghị khuyến mãi “khó tin” – “too good to be true”. Luôn truy cập trực tiếp website hoặc ứng dụng chính thức, kiểm tra kỹ tên miền và dấu hiệu đáng ngờ. Đồng thời, nên kích hoạt xác thực hai yếu tố cho tất cả tài khoản quan trọng và cài đặt phần mềm bảo mật đáng tin cậy.
Lừa đảo tài chính đã phát triển thành một mối đe dọa toàn cầu, tinh vi và khó lường, tận dụng triệt để công nghệ số và tính kết nối của thế giới hiện đại. Không một quốc gia nào đứng ngoài vòng nguy hiểm. Chỉ có một chiến lược phòng thủ nhiều lớp, kết hợp nỗ lực từ cộng đồng quốc tế, doanh nghiệp và từng cá nhân, mới có thể giảm thiểu rủi ro và bảo vệ tài sản trong kỷ nguyên số.
