The Tren Maya project is Mexico’s bold initiative to connect popular tourist spots like Cancún and Tulum with lesser-known areas. This project aims to boost tourism and drive economic growth in underdeveloped regions. However, it also raises concerns.
—
A Comprehensive Rail System
The Tren Maya spans 1,525 km, featuring 20 main stations and 14 additional stops. Besides serving tourists, it also supports local transportation and freight. Yet, the construction costs have skyrocketed to around $30 billion—nearly four times the original estimate—raising financial concerns for Mexico. While it offers economic benefits, the project also faces environmental and social controversies.
**Operational Progress**
The first phase of the Tren Maya, connecting Cancún Airport to Campeche over 483 km, began operations in late 2023. The entire network is expected to be operational by June this year, four months later than initially planned.
Tren Maya is anticipated to create hundreds of thousands of jobs in construction, operations, and auxiliary services. Local economies are expected to benefit from increased tourist spending on lodging, dining, and shopping, thus driving the growth of small and medium-sized businesses in Mexico.
The high-speed rail system will also help upgrade local infrastructure, leading to modernized stations and enhanced connecting train lines. Supporting services like parking, hotels, and restaurants around the stops will also receive a boost. In short, according to the website trenmayaa.com, this infrastructure development will create a modern and efficient transportation network for Mexico.
The project’s essential infrastructure, including train cars and signaling systems, is supplied by European companies like Alstom (France) and Siemens (Germany). Additionally, other companies are involved in the project, overseen by Mexico’s government through the National Fund for Tourism Promotion (FONATUR). Among these are Grupo Carso, owned by billionaire Carlos Slim, one of Mexico’s richest men; Ingenieros Civiles Asociados (ICA), one of Mexico’s largest construction companies; Mota-Engil, a Portuguese construction firm; and China Communications Construction Company (CCCC), one of China’s leading construction and engineering companies.
These collaborations highlight the international nature of the project, bringing together various expertise from multinational companies in the rail transport and infrastructure sectors.
Key Features and Controversies
The high-speed train’s track gauge is set to the global standard of 1.435 meters (4 feet 8.5 inches), enabling a maximum speed of 350 km/h. However, the Tren Maya’s top speed is capped at around 176 km/h, focusing more on providing an efficient means of transportation with multiple stops rather than extreme speeds, according to railway-technology.com.
The project has also sparked controversy due to its soaring costs, environmental impact, and displacement of some local communities. Initially estimated at $7.5 billion, the final cost ballooned to nearly $30 billion, primarily funded by the Mexican government using a mix of federal budgets and loans. These loans include internationally secured loans from financial institutions like the Inter-American Development Bank (IDB) and other global financial entities.
Critics of the project point out that it has led to deforestation and the destruction of natural habitats. Social activist group Selvame del Tren summarized the issue: “We do not oppose progress. On the contrary, we see development in the Yucatán Peninsula as a great opportunity for social justice, economic kick-starting, and infrastructure improvement, but we want to do it with full respect for the environment.”
Despite these challenges, Tren Maya is seen as a potentially impactful project that could boost tourism and economic growth in southeastern Mexico.
President Andrés Manuel López Obrador envisions the project not only as a way to enhance tourism but also to create “economic opportunities for communities that have been excluded from the benefits of mass tourism” (his words).
So far, Obrador seems to have been right about the enthusiasm of tourists. About 15,000 people boarded the high-speed train in the first two weeks of its launch on the 483 km Cancún Airport-Campeche route, according to Travel Tomorrow. They purchased one-way tickets, ranging from 431.50 pesos (over $25) to 1,862 pesos (nearly $110) for this route. However, these prices are not affordable for the average Mexican citizen.
The Tren Maya rail system.Tren Maya
Tàu lửa tốc độ cao đầy cao tham vọng của Mexico
Lead: Dự án Tren Maya là một sáng kiến táo bạo của Mexico, nhằm liên kết các điểm du lịch phổ biến như Cancún và Tulum với các khu vực ít được biết đến. Dự án này có thể thúc đẩy du lịch và giúp tăng trưởng kinh tế cho các vùng kém phát triển. Nhưng nó cũng gây ra quan ngại.
—
Hệ thống đường sắt Tren Maya kéo dài 1.525 km, có 20 nhà ga chính và 14 điểm dừng bổ sung. Ngoài việc phục vụ du khách, nó còn hỗ trợ giao thông địa phương và vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, chi phí xây dựng đã tăng lên đến cỡ 30 tỷ USD, gần gấp bốn lần so dự kiến ban đầu, gây lo ngại về tài chính cho Mexico. Mặt khác, dù có lợi ích kinh tế, dự án cũng đối mặt với tranh cãi về môi trường và xã hội.
Inter: Đã hoạt động một phần
Giai đoạn đầu tiên của Tren Maya, kết nối sân bay Cancún đến Campeche qua 483 km, đã bắt đầu hoạt động vào cuối năm 2023. Toàn bộ mạng lưới dự kiến sẽ hoạt động vào tháng 6 năm nay; trễ bốn tháng so với dự kiến trước đây.
Tren Maya được dự báo sẽ tạo ra hàng trăm nghìn việc làm trong các lĩnh vực xây dựng, vận hành và các dịch vụ phụ trợ. Các nền kinh tế địa phương được kỳ vọng sẽ hưởng lợi từ việc tăng chi tiêu của du khách về lưu trú, ăn uống và mua sắm, từ đó thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Mexico.
Hệ thống đường sắt cao tốc cũng sẽ giúp nâng cấp các cơ sở hạ tầng địa phương, dẫn đến việc các nhà ga được hiện đại hóa, các tuyến xe lửa phụ – kết nối được nâng cấp. Các dịch vụ hỗ trợ như bãi đỗ xe, khách sạn và nhà hàng xung quanh các điểm dừng cũng sẽ được hỗ trợ. Nói tóm lại, theo trang mạng trenmayaa.com, sự phát triển cơ sở hạ tầng này sẽ tạo ra một mạng lưới giao thông hiện đại và hiệu quả cho Mexico.
Về thực hiện dự án thì do các công ty châu Âu như Alstom (Pháp), Siemens (Đức) cung cấp cơ sở hạ tầng thiết yếu, bao gồm toa tàu và hệ thống tín hiệu.
Bên cạnh đó, còn có các công ty khác tham gia dự án do chính phủ Mexico thông qua Quỹ Quốc gia để Khuyến khích Du lịch (FONATUR) giám sát. Trong số đó có Grupo Carso của tỷ phú Carlos Slim, một trong những người giàu nhất Mexico; Ingenieros Civiles Asociados (ICA), một trong những công ty xây dựng lớn nhất Mexico; Mota-Engil, một công ty xây dựng Bồ Đào Nha. Và China Communications Construction Company (CCCC), một trong những công ty xây dựng và kỹ thuật lớn của Trung Quốc.
Những hợp tác trên làm nổi bật tính các quốc tế của dự án, với nhiều loại chuyên môn từ các doanh nghiệp đa quốc gia trong lĩnh vực vận tải đường sắt và cơ sở hạ tầng.
Cần chú ý: Kích thước đường ray của tàu tốc độ cao Tren Maya theo tiêu chuẩn 1.435 mét (4 feet 8.5 inches), giống với tiêu chuẩn của hầu hết các hệ thống đường sắt hiện đại trên toàn thế giới, có thể chay tối đa 350 km/giờ. Tuy nhiên, tốc độ tối đa của Tren Maya chỉ vào khoảng 176 km/giờ vì trọng tâm là cung cấp một phương tiện vận chuyển hiệu quả – dừng tại nhiều ga – hơn là tốc độ cực cao, theo trang mạng railway-technology.com/projects/tren-maya-railway-project .
Inter: Gây tranh cải, phản đối
Dự án cũng đã gây ra tranh cãi do chi phí bị đội lên quá cao, gây nợ nần, do hủy hoại môi trường cùng việc phải dời một số cộng đồng địa phương. Ban đầu ước tính việc xây dựng là 7,5 tỷ USD, nhưng rồi chi phí cuối cùng tăng đến gần 30 tỷ USD, chủ yếu do chính phủ Mexico chịu trách nhiệm chính, có sử dụng hỗn hợp các khoản ngân sách liên bang và vay nợ.
Việc vay nợ bao gồm các khoản vay quốc tế được đảm bảo của các tổ chức tài chính như Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB) và một số tổ chức tài chính toàn cầu khác. (Không tìm ra được số liệu.)
Những người chỉ trích việc xây dựng dự án cũng chỉ ra rằng dự án đã thúc đẩy việc phá rừng và hủy hoạn môi trường tự nhiên. Nhóm hoạt động xã hội Selvame del Tren đã tóm tắt vấn đề như sau: “Chúng tôi không phản đối tiến bộ. Ngược lại, chúng tôi coi việc phát triển ở Bán đảo Yucatán là một cơ hội lớn cho công bằng xã hội, khởi động kinh tế và cải thiện cơ sở hạ tầng, nhưng chúng tôi muốn thực hiện điều đó với sự tôn trọng đầy đủ đối với môi trường.”
Mặc dù gặp phải những thách thức này, Tren Maya được coi là một dự án có thể ảnh hưởng đáng kể, thúc đẩy du lịch và tăng trưởng kinh tế ở miền đông nam Mexico.
Tầm nhìn của ông Andrés Manuel López Obrador, Tổng thống Mexico, là tăng cường du lịch nhưng đồng thời tạo “cơ hội kinh tế cho các cộng đồng đã bị cách biệt khỏi lợi ích của du lịch đại chúng.” (Lời của ông.)
Trước mắt, có vẻ như ông Obrador đã dự đoán đúng về sự háo hức của du khách. Khoảng 15.000 người đã lên tàu cao tốc trong hai tuần đầu tiên khai trương tuyến sân bay Cancún- Campeche dài 483 km, theo trang web Travel Tomorrow. Họ đã mua vé một chiều, giá từ 431,50 peso (trên 25 USD) đến 1.862 peso (gần 110 USD) cho tuyến đi này. Không phù hợp với giới bình dân Mexico.
Ngọc Trân
